Martin Pfnür

Wyrok OVG Münster z 30. 11. 2021 (9 A 118/16) rozszerza zakres roszczeń o zwrot kosztów opłat drogowych [TSUE C-321/19]

W prowadzonym przez naszą Kancelarię postępowaniu wzorcowym na rzecz grupy polskich przedsiębiorstw transportowych w sprawie o zwrot pobranej przez Republikę Federalną Niemiec z naruszeniem prawa UE opłaty drogowej dla samochodów ciężarowych, w dniu 30 listopada 2021 r. przed Wyższym Sądem Administracyjnym w Münster odbyła się ostatnia rozprawa w postępowaniu apelacyjnym (sygn. akt 9 A 118/16). W tym miejscu chcielibyśmy najpierw podziękować za dobrą i bardzo zaangażowaną współpracę profesorowi dr Alexandrowi Eisenkopf z Uniwersytetu Zeppelina w Friedrichshafen, który wspierał nas ekspertyzą i jako biegły doradca w rozprawie. Po ponad pięciogodzinnej rozprawie, w dniu 30 listopada 2021 r. 9-ty Senat OVG wydał wyrok w sprawie apelacji. Wyrok nie jest jeszcze prawomocny. Ponieważ OVG Münster wykluczył odwołanie, orzeczenie może być zaskarżone przez obie strony jedynie zażaleniem na niedopuszczenie kasacji. Oto najważniejsze decyzje OVG w skrócie:

# Zwrot 3,68 % [Koszty policyjne]
# Zwrot 4,91 % [Kapitalizacja gruntów]
# Odsetki unijne

Odsetki unijne jako „ gamechanger”

Orzekanie o odsetkach unijnych zmienia postać rzeczy dla wnioskodawców ubiegających się o zwrot kosztów opłat drogowych, niezależnie od okresu. Rząd federalny, będąc przekonany, że z powodu braku krajowej podstawy prawnej nie jest zobowiązany do zapłaty odsetek od składek z tytułu zwrotu Mautu w okresie między uiszczeniem opłaty a zwrotem kosztów, wybrał jak dotąd taktykę zwlekania przy wykonywaniu wyroku TSUE z dnia 28. 10. 2020 r. (C-321/19). W ten sposób, pod pretekstem bardzo wątpliwych prawnych argumentów, zwrot udziału w kosztach policji drogowej został dotychczas ograniczony do okresu od 28.10.2020 r. do 30.09.2021 r. W ten sposób jak najwięcej roszczeń miało ulec przedawnieniu, a powodowie mieli być zmęczeni upływem czasu. Ta strategia została teraz pokrzyżowana przez orzeczenie OVG z dnia 30.11.2021. W każdym razie, dalsze wstrzymywanie się ze zwrotem może drogo kosztować podatników, ponieważ biorąc pod uwagę ok. 36. 000 wniosków dotyczących tylko nowych okresów, należy założyć szacunkową całkowitą wielkość roszczeń zwrotu w wysokości ok. 1 mld euro oraz roczne obciążenie odsetkami w wysokości ok. 50 mln euro. W przypadku wyczerpania drogi prawnej (zażalenie na niedopuszczenie kasacji, kasacja, w razie sukcesu kasacji odesłanie do sądu apelacyjnego) należy liczyć się z kolejnymi pięcioma latami postępowania, podczas których same odsetki za ten okres mogą wynieść połowę szkody spowodowanej przez opłatę drogową, które skasował TSUE w roku 2019.

Ponadto politycznie nowy rząd raczej nie ma powodów, by być zakładnikiem pozostałości byłego ministra Scheuera i jego poprzedników. Od dnia 08.12.2021 każdy cent nowych odsetek jest w odpowiedzialności nowego rządu.

Konsekwencje wyroku dla wniosków o zwrot kosztów opłat drogowych za inne okresy

Z uwagi na oszacowanie odsetek na podstawie prawa unijnego oraz toczące się również przez naszą kancelarię postępowanie wzorcowe za nowe okresy (2016-2020) już od 01.12.2020 przed Sądem Administracyjnym w Kolonii [sygn. akt VG Köln, 14 K 6556/20], nie jest obecnie naszym zdaniem konieczne samodzielne dochodzenie roszczeń za późniejsze okresy na drodze sądowej. Można raczej oczekiwać zakończenia postępowania wzorcowego dla kolejnych okresów, opierając się na odsetkach wynikających z prawa unijnego.

Należy jednak zachować ostrożność przy korzystaniu z portalu o zwrot Mautu utworzonego przez Federalny Urząd ds. Transportu Towarowego (Bundesamt für Güterverkehr) na okres 28.10.2020 – 30.09.2021. Nie przewiduje on opcji pełnego zwrotu pieniędzy. W szczególności w momencie pisania tego artykułu nie było jeszcze możliwości żądania odsetek na mocy prawa unijnego. Dlatego w tej chwilii odradzamy korzystanie z tego portalu.

Grozi przedawnienie!

Aby jednak przerwać bieg przedawnienia, należy bezwzględnie dochodzić roszczeń z tytułu opłat za przejazd z 2018 roku przed końcem roku. To samo dotyczy odsetek na unijnych!